VOC 2.0 als Nederlands antwoord op disruptie

Vier maanden geleden ben ik door toevallige omstandigheden aan de Oostelijke Handelskade komen wonen en geïnspireerd geraakt door het Oostelijk Havengebied, de geschiedenis van Amsterdam in het algemeen en in de Verenigde Oost-indische Company in het bijzonder. Het ontstaan van de VOC; dat was nog eens een staaltje van Change in Business. Wat als we het spreekwoord l’histoire se repete hierop van toepassing kunnen laten worden?

Mijn inspiratie is gebaseerd op een in 2013 verschenen boek over de rijke geschiedenis van onze hoofdstad, geschreven door de Amerikaanse Amsterdammer Russel Shorto: ‘AMSTERDAM, geschiedenis van de meest vrijzinnige stad ter wereld’ en op een bezoek op uitnodiging van de gemeente Amsterdam aan het Oostenburgereiland, de laatste plek in het centrum die nog herontwikkeld dient te worden. Op dit binnendijkse eiland zijn in de 17^de eeuw ruim vijfhonderd VOC-schepen gebouwd. Vanuit ons appartement had ik de masten boven de dijk moeten kunnen zien groeien en krioelen. Mijn inspiratie werd nog verder versterkt door de momenteel lopende expositie in het Amsterdam Museum: ‘AMSTERDAM DNA, een 1.000 jaar oude, waterrijke stad waarbij Ondernemerschap, Creativiteit, Burgerschap en Vrijdenken als kernwaarden multi-visueel uitgediept worden’.

Uit het verlangen van de Amsterdammers in de 17^de eeuw om de grote uitdagingen aan te grijpen en de risico´s te spreiden kwam de eerste effectenbeurs en de eerste multinationale onderneming ter wereld voort: de VOC. Voor Amsterdam en haar multiculturele inwoners leidde de gemeenschappelijke drang om samen te werken tot ongekende, schitterende successen en vooruitgang, hetgeen we later de Gouden Eeuw van de Republiek der Nederlanden zijn gaan noemen.

In een recent gesprek in het Lloyd Hotel met de programmaleiders van de expertgroep supply chain van het initiatief Shopping2020.nl, kwamen we tot de conclusie dat er een grote economische voortuitgang te boeken zou zijn wanneer bedrijven optimaal  samen zouden werken. De individuele belangen vormen daartoe echter de bottleneck. Onze voorvaderen uit de 17^de eeuw hebben het gezamenlijk belang boven het individueel belang weten te stellen en hebben daarmee ons land vanuit een achterstandspositie een wereldwijd leidende positie weten te geven. Hoe kunnen we dit principe toepassen op onze huidige economisch mindere situatie, waarbij we ook mondiaal gezien langs alle kanten voorbij gestreefd worden? Door het oprichten van de VOC 2.0

Stel je voor: geen tegenstrijdige individuele belangen meer, maar een gezamenlijk belang en een daaruit voorvloeiende gezamenlijke megapower om met Nederland als vrijdenker voorop, uiteindelijk heel Europa met al haar kennis, ervaring, ondernemerschap en historie weer een leidende rol in de wereld te laten spelen. Als toonbeeld van transformatie van oude naar nieuwe economie, waarbij talent met passie en gedrevenheid de ruimte krijgt. De VOC 2.0 is een nieuwe rechtsvorm waar bestaande bedrijven in ondergebracht worden zodat er sectorgewijs direct gewerkt kan worden aan bedrijfsoverstijgende optimalisatie en innovatie processen. We gaan de concurrentie niet langer direct met elkaar aan, maar we gaan de sectoren verrijken en versterken door puur en alleen vanuit het gezamenlijk belang te denken en te handelen.  

Laten we als voorbeeld de fashionsector nemen, een sector waarin structurele problemen bestaan en de buitenlandse opkomers, als Primark, Zara en H&M, een steeds belangrijkere rol spelen. De merken en de retailers in kleding, sport en schoenen, maar ook alle tussenschakels als transportbedrijven, veredelingsbedrijven, de brancheverenigingen, de retail service organisaties, IT-bedrijven en zelfs nationale banken, havens, opleidingsinstituten en vastgoedpartijen kunnen allen hun organisatie(deel) inbrengen in de Verenigde Fashion Company (de VFC) tegen een vergoeding c.q. aandeel dat in verhouding staat tot hun inbreng.

Het aantal transportbewegingen vanuit het verre oosten naar Europa, in Europa, binnen Nederland en in de binnensteden tot in de winkelstraat kunnen drastisch verlaagd worden, de beladingsgraden zullen veel hoger worden en de CO2 uitstoot zal drastisch afnemen. Niet alleen de kosten in de keten zullen drastisch afnemen, maar ook de time to market zal gigantisch verbeteren. In deze situatie zal innovatie hoogtij vieren en wordt de overall marge vele malen groter (en/of de kosten lager) dan de optelsom van de individuele resultaten. De winkelpanden worden veel efficiënter benut en de winkelstraten worden weer aantrekkelijk. Online en offline worden optimaal geïntegreerd en gecombineerd. Op basis van standaarden en gedeelde kennis worden de informatiestromen intelligent met elkaar verbonden. De inzet van personeel en mankracht kan optimaal ingezet en verdeeld worden. Het elimineren van over- en ondercapaciteiten en het combineren van overhead functies leidt tot een gigantische reductie van kosten. Nederland neemt als dan inmiddels een koploperspositie in binnen de internationale fashion sector. Organisaties uit andere landen willen zich hier ook bij aansluiten, waardoor een vliegwiel ontstaat dat als een olievlekwerking ook andere sectoren mobiliseert richting regie vanuit een gezamenlijk belang.

Het centrale hart van de VFC wordt net als dat van onder meer de Verenigde Automotive Company (de VAC) en de Verenigde Chemische Company (de VCC) op het voormalig terrein van de VOC op het Oostenburgereiland in Amsterdam gevestigd (daar waar nu fashion designer Hans Ubbink al zit). In de herontwikkelde Van Gendthallen komen in plaats van destijds nationale scheepswerven en locomotiefbouwers nu de ketenregisseurs van VOC 2.0 te zitten. Zij regisseren de gehele keten op basis van efficiency vanuit het gezamenlijk belang van alle stakeholders, maar bewaken en stimuleren ook de veelzijdigheid van het aanbod richting de consument. Overall beleid en overall aansturing dus, maar met behoud van het individueel belang. Toen Amsterdam in de vroeg 17^de eeuw een leidende rol nam in het ontwikkelen van het liberalisme (in de betekenis van het ruime principe van individuele vrijheid) bleek er een voortdurende wisselwerking plaats te kunnen vinden tussen de samenleving en het individu, wat leidde tot een nieuwe balans. Daarmee groeide deze Change in Business van de 17^de eeuw uiteindelijk uit tot de Gouden Eeuw.

Be inspired to change!